या नागरिकांना 20 ऑक्टोबर पासून मिळणार मोफत एसटी प्रवास एसटी महामंडळाचा मोठा निर्णय ST travel ST Corporation
ST travel ST Corporation महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाने (MSRTC) नुकताच एक महत्त्वपूर्ण आणि क्रांतिकारी निर्णय घेतला आहे. या निर्णयानुसार, आता पुरुषांनाही एसटी बसमध्ये 50 टक्के मोफत प्रवास करण्याची सुविधा मिळणार आहे. याआधी ही सवलत केवळ महिला आणि ज्येष्ठ नागरिकांपुरती मर्यादित होती. परंतु आता पुरुषांनाही या सुविधेचा लाभ घेता येणार आहे. हा निर्णय अनेक दृष्टीने महत्त्वाचा आहे आणि त्याचे दूरगामी परिणाम समाजावर दिसून येतील.
एसटी बस सेवेचे महत्त्व: महाराष्ट्रात एसटी बस सेवा हा एक अत्यंत महत्त्वाचा वाहतूक साधन आहे. राज्यातील दुर्गम भागांपर्यंत पोहोचण्यासाठी अनेकांना ही सेवा उपयोगी पडते. ग्रामीण भागातील रहिवाशांसाठी तर ही सेवा जीवनदायी ठरते. शहरांमध्ये नोकरी करणाऱ्या अनेक कामगारांसाठी एसटी हा एकमेव पर्याय असतो. विद्यार्थी, शेतकरी, कामगार, व्यापारी अशा विविध स्तरांतील लोकांसाठी एसटी बस सेवा ही दैनंदिन जीवनाचा एक अविभाज्य भाग बनली आहे.
परंतु याच महत्त्वाच्या सेवेचा लाभ अनेकांना घेता येत नव्हता. कारण त्यांच्या आर्थिक परिस्थितीमुळे एसटी बसमध्ये प्रवास करणे त्यांना परवडत नव्हते. विशेषतः कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना एसटी प्रवासाचा खर्च भागवणे कठीण जात होते. त्यामुळे अनेकांचे शिक्षण, आरोग्य, रोजगार यांसारख्या मूलभूत गरजा पूर्ण होण्यावर मर्यादा येत होत्या.
सामाजिक न्यायाचा दृष्टिकोन: या समस्येवर उपाय म्हणून राज्य सरकारने सामाजिक न्यायाच्या दृष्टिकोनातून काही गटांना एसटी प्रवासाच्या तिकिटावर सवलत देण्याचा निर्णय घेतला. या सवलतींमुळे गरीब घटक आणि कमी उत्पन्न असलेल्यांसह ज्येष्ठ नागरिक, मुले, विद्यार्थी आणि अपंग व्यक्ती यांना मोफत प्रवासाचा लाभ मिळू लागला. या निर्णयामुळे समाजातील दुर्बल घटकांना आर्थिक दृष्ट्या दिलासा मिळाला आणि त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होण्यास मदत झाली.
परंतु या सवलतीचा लाभ केवळ महिलांपुरताच मर्यादित होता. पुरुषांना अजूनही प्रवासासाठी पूर्ण मोबदला द्यावा लागत होता. त्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत घटकांमधील पुरुषही एसटी बस सेवेचा पुरेसा वापर करू शकत नव्हते. या विषमतेमुळे लिंगभेदाची समस्या अधिक तीव्र होत होती.
नवीन निर्णयाचे महत्त्व: या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने घेतलेला नवीन निर्णय अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो. आता पुरुषांनाही एसटी बसमध्ये 50 टक्के मोफत प्रवास मिळणार आहे. या निर्णयामुळे समाजातील सर्व घटकांना समान संधी मिळणार आहे. हा निर्णय केवळ वाहतुकीच्या सुविधेपुरता मर्यादित नाही, तर त्याचे दूरगामी सामाजिक परिणाम दिसून येतील.